Đức sở hữu giáo dục chất lượng cao và là chiếc nôi văn hoá sản sinh ra nhiều nhân tài trong các lĩnh vực. Khác với nhiều quốc gia có nhiều hệ thống trường trung học, Đức có hệ thống giáo dục phân tầng gồm nhiều mô hình trường trung học với tính chất, chất lượng học sinh và số năm học khác biệt nhau. Mặc dù có sự phân chia khác nhau giữa các liên bang nhưng nhìn chung Đức có 5 mô hình trường trung học.


1.Hệ thống giáo dục phân tầng của Đức năm 2022
Khái niệm phân tầng trong giáo dục là đặc điểm đặc trưng trong hệ thống giáo dục phổ thông tại Đức. Về cơ bản, hệ thông giáo dục của Đức chia làm 3 mô hình chính. Hauptschule, Lealschule, và Gymnasium (không kể các loại trường đặc biệt như Porderschule hay sonderschule). Ngay từ năm 10 tuổi, học sinh Đức đã phải đưa ra sự lựa chọn một trong ba nhóm trường trên và kết quả đó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định học đại học và tương lai nghề nghiệp sau này. Ngoài ra, ở nhiều liên bang còn có thêm loại hình trường Gesamtschule – trường tích hợp 3 loại hình nêu trên.

2.Hauptschule – trường trung học dành cho học sinh trung bình yếu
Hauptschule là trường trung học dành cho học sinh có học lực trung bình yếu và kéo dài từ lớp 5 đến lớp 9 một nền giáo dục phổ thông cơ bản và tạo nền tảng cho việc định hướng nghề nghiệp sau này. Học sinh có thể học các môn như ở Lealschule hoặc Gymnasium nhưng với tốc độ chậm hơn và kết hợp với các lớp định hướng học nghề. Khi hoàn thành tốt lớp 9, các học sinh sẽ nhận được chính chỉ trung học (Hauptschulabschluss) và chứng nhận đủ trình độ đầu vào trường dạy nghề (Berufsschulreife). Hoc sinh có thể học tiếp tại các trường dạy nghề (học nửa buổi, nửa buổi làm việc thực tế) cho tới khi 18 tuổi.

3.Realschule – trường trung học dành cho học sinh khá
Realschule là trường trung học dành cho học sinh khá và có phân bậc cao hơn Hauptschule trong hệ thống giáo dục phân tầng của Đức. Nó thường kéo dài từ lớp 5 đến lớp 10 ở hầu hết các bang. Realschule cung cấp chương trình đào tạo cơ bản vững chắc với chứng chỉ tốt nghiệp được các công ty đào tạo ở Đức đánh giá cao.Sau năm lớp 10 các em sẽ nhận được chứng chỉ tốt nghiệp (Realschulabschluss) và tiếp tục theo học trường dạy nghề (Berufsfachschule) và trường cao đẳng (Fachoberschule). Tuy nhiên khác với Hauptschule, những học sinh có kết quả học tập xuất sắc tại Realschule có thể được chuyển sang Gymnasium từ lớp 11. Đây chính là điểm khác biệt lớn nhất giữa Realschule và Hauptschule.

4.Gymnasium – Trường trung học dành cho học sinh khá giỏi
Gymnasium là trường trung học dành cho học sinh khá giỏi và có phân bậc cao nhất trong hệ thống giáo dục trung học của Đức. Sau 8 năm học sinh sẽ nhận được chứng chỉ Abitur – chứng chỉ đầu vào của Đại học tổng quát (Universitat) và Đại học khoa học ứng dụng (Fachhochschule). Vì vậy, học sinh tốt nghiệp Gymnasium có đủ điều kiện để học bất kỳ ngành học nào tại tất cả các trường đại học ở Đức – với điều kiện điểm trung bình tương ứng với Numerus Clausus – điểm xét duyệt đầu vào.

5.Gesamtschule – Trường trung học tổng hợp.
Gesamtschule hay còn gọi là trường trung học tổng hợp bao gồm cả ba mô hình Hauptschule, Realschule, Gymnasium. Mỗi bang chỉ có duy nhất một Gesamtschule. Loại hình trường này chấp nhận tất cả học sinh từ lớp 5 đến lớp 10. Nếu học sinh tốt nghiệp Gesamtschule từ lớp 9 sẽ nhận được chứng chỉ tốt nghiệp Hauptschule (Hauptschulabschluss) và tiếp tục nhận được những chứng chỉ khác nếu học cao lên.
Người Đức đánh giá cao và coi giáo dục là phần quan trọng trong cấu trúc xã hội. Chính vì vậy, theo luật quốc gia, trẻ em tại Đức bắt buộc phải hoàn thành 9 năm học phổ thông từ 6 – 15 tuổi dưới bất kể trường hợp nào.

Nguồn: Vicad.edu